Un 58% dos cidadáns descoñece os dereitos que asisten ás vítimas de discriminación. Estas poden selo por motivo de discapacidade, idade, xénero, orientación sexual, orixe étnica, racial, relixioso ou outros, pero a miúdo non saben que facer cando se vulneran os seus dereitos fundamentais. Diversos organismos, leis e iniciativas deféndenlles en todo o país e no ámbito da Unión Europea. A rede de servizos de asistencia a vítimas de discriminación por orixe racial ou étnica é a última acción que se puxo en marcha.
A igualdade de trato e oportunidades é a base da convivencia. Con todo, a discriminación está presente no día a día. Os motivos son varios, pero tamén os instrumentos para combatelos. A comezos de xullo, o Consello para a Promoción de Igualdade de Trato e Non Discriminación das Persoas por Orixe Racial ou Étnica impulsou a rede de servizos de asistencia a vítimas de discriminación. O seu obxectivo é emprender accións para evitar posibles situacións de discriminación. Para iso, informará e sensibilizará aos cidadáns sobre os dereitos e obrigacións das persoas, detectará casos de discriminación e ofrecerá apoio e asesoramento ás persoas cuxos dereitos se vulneren.
Diversas ONG mostráronse favorables á citada rede. Cruz Vermella Española, Fundación Secretariado Xitano, Movemento contra a Intolerancia, Movemento pola Paz, o Desarmamento e a Liberdade, Cepaim, Rede Acolle e Unión Romaní deron o visto e prace ao proxecto, que pretende paliar cifras como as recollidas pola Axencia de Dereitos Fundamentais da Unión Europea. Segundo esta entidade, o 80% das persoas que senten discriminadas pola súa situación de inmigrantes non saben “nin onde acudir, nin que facer en defensa dos seus dereitos”.
Igualdade de trato
O dereito á igualdade de trato implica a ausencia de discriminación. Esta pode ser directa e indirecta e, cando se comete, ataca á dignidade das persoas. A propia lexislación recoñece o principio de igualdade de trato e distingue entre:
Discriminación directa. Unha persoa recibe un trato menos favorable que outra nunha situación análoga ou similar.
Discriminación indirecta. Unha disposición legal ou regulamentaria, unha cláusula convencional ou contractual, un pacto individual ou unha decisión unilateral poden ocasionar unha desvantaxe particular a unha persoa.
Acoso discriminatorio. Calquera conduta relacionada cunha causa de discriminación, cuxo obxectivo ou consecuencia sexa atentar contra a dignidade dunha persoa e crear unha contorna intimidatorio, humillante ou ofensivo.
Orde ou instrución de discriminar. Calquera orde de discriminar dada a unha persoa.
Para evitar a discriminación en calquera das súas formas, diversos organismos traballan cada día en favor da igualdade. É o caso das Unidades de Igualdade, creadas para desenvolver as funcións relacionadas con este principio entre homes e mulleres na Administración Xeral do Estado, “en todas as áreas e niveis de actuación de todos os departamentos ministeriais”. Entre as súas funcións, destacan: elaborar estudos, asesorar, fomentar o coñecemento do principio de igualdade e velar pola súa aplicación efectiva.
Diversos centros en todo o país prestan asistencia, asesoran ou promoven medidas para o fin da discriminación
De face aos cidadáns, o Consello para a igualdade de trato e non discriminación promociona leste mesmo principio desde outubro do pasado ano nos ámbitos da educación, a sanidade e o acceso a bens e servizos -vivenda, emprego e ocupación-. Está composto tanto por representantes de todas as administracións públicas como polas entidades que traballan pola igualdade de trato e non discriminación e os axentes sociais. As súas funcións son: prestar asistencia independente ás vítimas de discriminación pola súa orixe racial ou étnica, realizar análise e estudos, promover medidas que contribúan ao fin da discriminación e elaborar unha memoria anual.
Os CREADI, Centros de Recursos Antidiscriminación, contan con servizos de atención xurídica, psicolóxica, información e asesoramento, mediación e outros. Todos están relacionados coa atención a vítimas do racismo e a xenofobia, pero en diferentes ámbitos: discapacidade, idade, xénero, orientación sexual, orixe étnica ou racial, relixión e conviccións. O Observatorio Español do Racismo e a Xenofobia dispón da listaxe de centros en todo o país, divididos por tipo de servizo e ámbito de discriminación.
Unha canción, unha curtametraxe, un monólogo ou unha peza teatral son eficaces para loitar pola igualdade. O certame “Sae a escena contra a discriminación!” celebra este ano a súa segunda edición co obxectivo de “sensibilizar á sociedade e fomentar a acción en favor da igualdade de trato e oportunidades entre todas as persoas”. O próximo 10 de decembro en Madrid organizarase un evento no que tomarán parte todos os gañadores.
Os participantes deberán preparar unha peza, gravala en vídeo e enviala por correo electrónico e postal de acordo ás bases. Ata o próximo 25 de novembro, as pezas subiranse á páxina web do concurso, desde onde os internautas as poden ver e votar. Un grupo de expertos xulgará ás máis votadas e elixirá as pezas gañadoras.
Con esta iniciativa, preténdese fomentar a sensibilización social, concienciar á cidadanía dos efectos negativos da discriminación e os efectos positivos da diversidade, propiciar a reflexión e o debate, ademais de pór de manifesto a vulnerabilidade dalgúns grupos sociais. Por este motivo, o contido deberá estar relacionado cunha mensaxe positiva sobre a diversidade e contra a discriminación por motivos de orixe racial ou étnica, sexo, relixión ou crenzas, idade, discapacidade, orientación sexual, identidade de xénero ou calquera outra circunstancia persoal ou social.
