A nova norma, regulada no Real Decreto–lei paira a reforma laboral, entrou en vigor o 31 de decembro de 2021, aínda que até o 30 de marzo de 2022 hai unha marxe para que as empresas adáptense ás novas regras de contratación. A lei, convalidada no Congreso dos Deputados cos apoios xustos o día 3 de febreiro, pretende dirixir as relacións laborais cara a un modelo máis xusto e desterrar a precariedade cunha serie de modificacións que afectan a diversos ámbitos do mercado de traballo, cuxos puntos crave debullamos neste artigo.
➡️ Contratos
As principais modificacións da lei están dirixidas a combater a temporalidade e precariedade laboral, polo que se simplifican os tipos de contratos e limítanse as condicións paira os contratos temporais. Así mesmo, elimínase o contrato de obra e servizo, utilizado en exceso e máximo exemplo do abuso e a fraude nas contratacións.
✅ Contrato indefinido
O contrato de traballo presumirase concertado por tempo indefinido. Deste xeito, refórzase este tipo de contrato, imprescindible “paira a construción dunha economía competitiva”, tal e como sinala a nova lexislación.
✅ Contrato de duración determinada (temporal)
España encabeza o ranking europeo da temporalidade, “cunha diferenza de case 12 puntos porcentuais sobre a media da Unión Europea” —detalla a norma—, polo que a reforma neste aspecto era inevitable. A partir de agora, só poderán celebrar contratos de duración determinada por:
Circunstancias da produción: se hai un incremento “ocasional e imprevisible” da actividade ou existen oscilacións que xeren un desaxuste temporal entre o emprego estable dispoñible e o que se require. Entre estas oscilacións inclúense as derivadas das vacacións anuais. Cando o contrato de duración determinada obedeza a estas circunstancias da produción, a súa duración non poderá ser superior a seis meses. Por convenio colectivo de ámbito sectorial poderase ampliar a duración máxima deste contrato até un ano.
Paira a substitución dunha persoa traballadora con dereito a reserva de posto de traballo. Débese especificar sempre no contrato o nome da persoa substituída e a causa da substitución.
Importante! As persoas contratadas incumprindo esta norma adquirirán a condición de fixas.
✅ Contrato indefinido adscrito a obra
Imaxe: ELEVATE
Está especificamente articulado paira o sector da construción. Ao desaparecer o contrato por obra e servizo, o contrato de obra na construción pasará a ser indefinido. E cando finalicen as tarefas da obra paira a que foi contratado un traballador, a empresa terá que recolocalo noutra obra ou formalo.
Se o empregado rexeitase a oferta ou non puidese recolocar por non existir posto adecuado, prodúcese a extinción do contrato, cunha indemnización do 7 %, calculada sobre os conceptos salariais establecidos en convenio colectivo.
✅ Contrato fixo-descontinuo
Poténciase a figura do fixo descontinuo, que se pode concertar paira a realización de traballos estacionales ou vinculados a actividades de tempada, paira as tarefas de carácter estacional.
A estes empregados recoñeceráselles a antigüidade do período da relación laboral, e non só dos períodos efectivamente traballados. Ademais, a empresa debe informarlles sobre a existencia de postos de traballo vacantes de carácter fixo ordinario.
✅ Contrato formativo
Desde agora haberá só dous tipos:
Formación dual ou en alternancia traballo–formación: asínanse paira adquirir a competencia profesional adecuada correspondente a un determinado nivel de estudos (FP, universidade, etc.).
Obtención de a práctica profesional: poderanse concertar até un máximo de tres despois de obtida a certificación, e terán entre seis meses e un ano de duración.
➡️ Mecanismo REDE
Créase o Mecanismo Rede de Flexibilidade e Estabilización do Emprego, co fin de reforzar o mantemento do traballo nas empresas que soliciten medidas de redución de xornada e suspensión dos contratos laborais.
Hai dúas modalidades:
Cíclica, se se aconsella adoptar instrumentos adicionais de estabilización debido a unha conxuntura macroeconómica xeneral. Tería un ano de duración.
Sectorial, se se aprecian cambios permanentes que fagan necesaria a recualificación ou procesos de transición profesional. Terían una duración máxima dun ano, coa posibilidade de dúas prórrogas de seis meses cada una.
A activación do Mecanismo REDE realizarase a proposta conxunta de diversos ministerios.
➡️ Novidades nos ERTE
✅ ETOP
O ERTE por causas económicas, técnicas, organizativas ou de produción (ETOP) terá una tramitación máis fácil e una aplicación máis flexible.
✅ ERTE por causas de forza maior
Engádese como forza maior o impedimento ou as limitacións á actividade normalizada que veñan determinadas por decisións da autoridade gubernativa.
Paira poder aplicar o ERTE requirirase un informe preceptivo da Inspección de Traballo e Seguridade Social, e a autoridade laboral deberá resolver en cinco días (con silencio positivo). A redución de xornada será de entre un 10 % e un 70 %.
➡️ Negociación colectiva
Prioridade do convenio de empresa. Mantense respecto dos de ámbito superior en materias como: o abono e compensación de horas extras; a retribución do traballo a quendas; o horario e a distribución do tempo de traballo; a planificación anual das vacacións; as medidas de corresponsabilidade e conciliación, etc.
Prevalece o convenio de ámbito superior no que se refire á contía do salario basee e dos complementos salariais, incluídos os vinculados á situación e resultados da empresa.
Recóbrase a ultraactividad dos convenios colectivos. Aínda que pase un ano desde a denuncia sen acordo ou non se chegue a acordo durante o proceso de negociación, a vixencia do convenio colectivo mantense até novo acordo.
➡️ Despedimentos
Non se producen cambios respecto dos despedimentos. Así, a indemnización por despedimento segue nos termos fixados pola reforma de 2012, ademais de manter a non recuperación dos salarios de tramitación cando hai un despedimento improcedente.
Por este motivo, entre outros, algúns representantes dos traballadores e partidos políticos de esquerda senten que “non derroga as partes máis lesivas da reforma laboral de 2012 e que esta lei decepciona”.
